Όταν η καταστροφή της άρθρωση έχει προχωρήσει σε βαθμό που η ποιότητα ζωής του ασθενούς και ο βαθμός λειτουργικότητας της άρθρωσης έχει περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό.

Τότε επιλέγεται μια από τις χειρουργικές επεμβάσεις με την μεγαλύτερη  αποτελεσματικότητα, που αποτελεί όμως και μια επιθετική λύση και γι΄ αυτό θα πρέπει να επιλέγεται σε όσον το δυνατόν μεγαλύτερες ηλικίες ή όταν η εφαρμογή της είναι πλέον αναπόφευκτη. Η επέμβαση αυτή συνίσταται στην αντικατάσταση ολόκληρης της πληγείσας αρθρικής επιφάνειας και ονομάζεται ολική αρθροπλαστική γόνατος και χωρίζεται σε «ολική» αντικατάσταση της άρθρωσης και «μονοδιαμεριματική» αντικατάσταση δηλαδή μόνο του τμήματος της άρθρωσης με την εντονότερη βλάβη.

Ποιους αφορά η ολική αρθροπλαστική γόνατος

Η ηλικία των ασθενών που υποβάλλονται σε ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι συνήθως από 60 έως 80 ετών, χωρίς αυτό όμως να αποτελεί απόλυτη ένδειξη. Εξαρτάται από τα συμπτώματα και από την εξέλιξη τους. Τα ηλικιακά όρια είναι ελαστικά, τόσο προς τα πάνω, όσο και προς τα κάτω.

Ολική αρθροπλαστική γόνατος

Η ολική αρθροπλαστική γόνατος θα σας ωφελήσει εάν:

– Έχετε έντονο πόνο στο γόνατο που περιορίζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες, όπως βάδιση, ανεβοκατέβασμα στις σκάλες, είσοδο και έξοδο από αυτοκίνητα
– Έχετε ενοχλητικούς πόνους ακόμα και στην ανάπαυση ή την νύχτα
– Έχετε πρησμένα ή παραμορφωμένα γόνατα που έχουν αρχίσει να χάνουν τον άξονά τους
– Έχετε δυσκαμψία
– Δεν βλέπετε βελτίωση των συμπτωμάτων με αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή με την ανάπαυση
– Δεν υπάρχει βελτίωση με άλλες μορφές θεραπείας, όπως ενδαρθρικές εγχύσεις ή φυσικοθεραπείες.

• Τι πρέπει να περιμένει κάποιος από την επέμβαση αυτή;

Σε μικρό χρονικό διάστημα ο ασθενής που υποβάλλετε σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μπορεί να αποκτήσει ξανά την ποιότητα ζωής που είχε πριν αρχίσουν να επιδεινώνονται τα συμπτώματα. Μπορεί να κάνει περιπάτους, να οδηγεί, να μπαίνει και να βγαίνει με ευκολία στο αυτοκίνητο, να χορεύει, να ανεβοκατεβαίνει σκάλες και γενικά να συμμετέχει σε όλες τις συνηθισμένες καθημερινές δραστηριότητες που είχε στερηθεί. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο ασθενής θα μπορεί να κάνει πράγματα που βιολογικά δεν μπορούσε να κάνει ούτε πριν υποβληθεί στην επέμβαση.

• Μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος

Κάποιες φορές η οστεοαρθρίτιδα εμφανίζεται στο ένα μόνο διαμέρισμα της άρθρωσης, στο έσω, στο έξω ή στο πρόσθιο χωρίς σοβαρές αλλοιώσεις στα υπόλοιπα μέρη του γόνατος. Στο παρελθόν στις περιπτώσεις αυτές γινόταν αντικατάσταση ολόκληρης της άρθρωσης και με τον τρόπο αυτό καταστρέφαμε τον υγιή μηριαίο κόνδυλο, τους μηνίσκους και τους χιαστούς συνδέσμους.

Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γίνεται μόνο στο ένα διαμέρισμα το γόνατος. Ο στόχος της επέμβασης αντικατάστασης είναι η αναχαίτιση της τριβής ανάμεσα σε οστά που λόγω φθοράς προκαλούν έντονο πόνο.

Τα εμφυτεύματα που εφαρμόζονται είναι ειδικά σχεδιασμένα γι’ αυτού του είδους την επέμβαση με εξαιρετικά λείες επιφάνειες σχεδόν χωρίς σωματίδια τριβής και εφαρμόζονται με ειδικά μικρή εργαλειοσειρά και με μια αρκετά απαιτητική χειρουργική τεχνική. Η μονοδιαμερισματική προσέγγιση είναι νέα προσέγγιση που προτιμάται για χρήση σε νεώτερους και πιο αθλητικούς ασθενείς.

• Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι:

1. Μικρότερο χειρουργικό τραύμα και λιγότερος χρόνο αποκατάστασης
2. Μικρότερη αιμορραγία, δε χρειάζεται μετάγγιση.
3. Αποφεύγεται η εμφάνιση θρόμβου γιατί δεν υπάρχουν ενδομυελικοί οδηγοί στην χειρουργική τεχνική.
4. Αισθητά λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος.

Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι 3-4 ημέρες περίπου. Την επομένη του χειρουργείου πατάει το χειρουργημένο κάτω άκρο με υποβοήθηση. Επιπλέον εφαρμόζεται πρόγραμμα φυσικοθεραπείας που συνεχίζεται και μετά την έξοδο από το νοσοκομείο.

Η πρώτη επέμβαση  ολικής αρθροπλαστικής γόνατος έγινε το 1968 ενώ η εξέλιξη των τεχνικών και των υλικών μέχρι τις μέρες μας έχει αναβαθμίσει αισθητά την αποτελεσματικότητά της.

Οι ασθένειες που επιλέγονται συνήθως είναι άνω των 60 ετών ωστόσο και νεώτεροι όταν αυτό είναι απαραίτητο. Όταν ο πόνος και το οίδημα είναι χρόνια και αν δεν υπάρχει δυνατότητα ελέγχου των συμπτωμάτων μιας ουσιαστικά κατεστραμμένης άρθρωσης, τότε επιλέγεται αυτή η λύση οριστικής απαλλαγής από τον πόνο.

Τα εμφυτεύματα που εφαρμόζονται είναι ειδικά σχεδιασμένα γι’ του αυτού είδους την επέμβαση με εξαιρετικά λείες επιφάνειες σχεδόν χωρίς σωματίδια τριβής. Τα σύγχρονα υλικά ολικών αρθροπλαστικών γόνατος είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να παρέχουν λύσεις σε πολλαπλές ανάγκες του ασθενούς, όπως αστάθεια της άρθρωσης του γόνατος ή απαίτηση για μεγάλο εύρος κίνησης.

Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι 5-7 ημέρες περίπου. Τις επόμενες ημέρες αρχίζουμε τις πρώτες ασκήσεις για το πόδι. Χορηγείται ειδική αγωγή για τις πρώτες μέρες. Επιπλέον εφαρμόζεται πρόγραμμα φυσικοθεραπείας που συνεχίζεται και μετά την έξοδο από το νοσοκομείο. Έπειτα από 2 εβδομάδες αφαιρούνται τα ρήματα και η πλήρης αποκατάσταση διαρκεί περίπου 3 μήνες.

Ολική αρθροπλαστική γόνατος μικρών τομών

Μια επιπλέον χειρουργική μέθοδος που χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια από εξειδικευμένους χειρουργούς και κέντρα σε όλο τον δυτικό κόσμο, είναι η ολική αρθροπλαστική γόνατος με χρήση τεχνικών “mis” μικρών τομών. Οι επεμβάσεις αυτές είναι σαφώς πιο απαιτητικές και βασίζονται στον ακριβή προεγχειρητικό έλεγχο και σχεδιασμό, διότι ο χώρος και η προσπέλαση που θα χρησιμοποιήσει ο χειρουργός ώστε να τοποθετήσει τα εμφυτεύματα χρησιμοποιώντας ειδικά λιγότερο ογκώδη εργαλεία, είναι πολύ περιορισμένα. Σε αυτές τις επεμβάσεις αποτελεί σημαντικό βοήθημα η χρήση μηχανημάτων υψηλής τεχνολογίας όπως Navigation (πλοηγός ανθρώπινης ανατομίας), ώστε να είναι εφικτό για τον χειρουργό να πραγματοποιήσει με μεγαλύτερη ευκολία μια τόσο απαιτητική επέμβαση.

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι παρόμοια με τα πλεονεκτήματα της μονοδιαμεριματικής αρθροπλαστικής, αφορά όμως ολική αντικατάσταση της άρθρωσης και είναι:

1. Μικρότερο χειρουργικό τραύμα και λιγότερος χρόνος αποκατάστασης
2. Μικρότερη αιμορραγία, συνήθως δε χρειάζεται μετάγγιση
3. Αισθητά λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος